مقالات عملي و پژوهشي

نویسنده : حسن هژبری نژاد 

تجارت الکترونیکی

 چکیده

 اگر چه تجارت الکترونیک دیگر برای اکثر شرکتهای دنیا جای خود را نسبتاً پیدا کرده ولی هنوز فرهنگ و تأثیر آن برای عموم مردم نامفهوم و گنگ می باشد. در این مقاله علاوه بر تعاریفی از تجارت الکترونیکی به انواع آن و تأثیرش بر رفتار مصرف کننده و مزایا و معایبش را همراه با دیگر موارد را مورد بررسی قرار می دهیم.

 کلید واژه

تجارت الکترونیکی، EDI ، انواع تجارت الکترونیکی، مزایا و معایب آن، سطوح تجارت الکترونیکی، و محدودیتهای آن در ایران

 

مقدمه

اینترنت يك مفهوم جدید نیست حدوداً بیش از 30 سال قدمت دارد. دولت آمریکا اینترنت را برای تحقیق و اتصال کامپیوترهای جهانی در سراسر کشور گسترش داد. در اوایل سال 1980 دولت اینترنت را به دو قسمت تبدیل کرد؛ یکی برای استفاده دولت و دیگری که برای بالا بردن آموزش و تحقیق طراحی کرده اند. از آن زمان اینترنت پیشرفت کرد، به بیش از 30 میلیون خانه دار و سازمان در سراسر جهان رسید. زمانی که اینترنت گسترش یافت به سمت انجام دادن اهداف اصلی تجارت مثل فروش محصولات از طریق اینترنت حرکت کرد. این مفهوم به اسم تجارت الکترونیکی شهرت یافت. امروزه تجارت الکترونیکی یک صنعت 300 میلیون دلاری را ارائه می دهد. به این دلیل است که یک منطقه مهم در ارتباط با یک دیدگاه تجاری می باشد. این بازار عظیم یک مکان ترس آور برای سازمان ها، برای پیشرفت خودشان و قرارداد تجارت از میان آنها می باشد. از زمان گسترش تجارت الکترونیکی سازمانها خودشان را مجهز کردند، تقاضای مشتریان زیاد شد که بسیاری از مکانها نتوانستند جوابگوی تقاضای آنها باشند. قادر به انطباق دادن تقاضا در آینده نبودند و باعث از بین رفتن اعتماد مشتریان در ای اهداف تجارت شد که این اواخر پیچیده شده بود. برای دوام این اهداف تجارت برای جذب مشتری و نگهداشتن آنها، احتیاج به راضی کردن تمام مشتریان داشتند. از سوی دیگر، یک رقابت حریص وجود داشت؛ و به وجود آوردن تقاضا برای دوام بسیاری از شرکت ها ضروری است. به کار بردن اختلاط بازاریابی به مسائل تجارت الکترونیکی نظریه هایی را به وجود آورده است.

 

تعریف تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک انجام کلیه فعالیتهای تجاری با استفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری , بویژه اینترنت است. تجارت الکترونیک , نوعی ,تجارت بدون کاغذ است.

 به وسیله تجارت الکترونیک تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم برای حمل و نقل کالاها, با زحمت کمتر و مبادلات بانکی با شتاب بیشتر انجام خواهد شد. شرکتها برای ارتباط با یکدیگر, محدودیتهای فعلی را نخواهند داشت و ارتباط آنها با یکدیگر ساده تر و سریع تر صورت می پذیرد. ارتباط فروشندگان با مشتریان نیز می تواند به صورت یک به یک با هر مشتری باشد.

به عبارت دیگر, تجارت الکترونیک نامی عمومی برای گستره ای از نرم افزارها و سیستم هاست که  خدماتی مانند جستجوی اطلاعات, مدیریت تبادلات, بررسی وضعیت اعتبار, اعطای اعتبار, پرداخت به صورت روی خط,گزارش گیری و مدیریت حسابها را در اینترنت به عهده می گیرند. این سیستمها زیر بنای اساسی فعالیتهای مبتنی بر اینترنت را فراهم می آورند.

پس می توان این چنین تعریف کرد که تجارت الکترونیک یعنی : استفاده از وسایل پخش الکترونیکی ( ارتباطات دور ) در تجارت برای خرید و فروش محصولات و انتقال آنها  بصورت فیزیکی و دیجیتالی از محلی به محل دیگر.

 

مزایای تجارت الکترونیکی

تجارت الکترونیکی برای بسیاری از سازمان ها که این ابزارهای اعمال را برای استفاده انتخاب می کنند مزایای زیادی دارد كه در زير برخي از اين مزايا را بطور خلاصه بيان مي كنيم:

1-    افزايش رشد تجارت

2-    افزايش فروش

3-    افزايش درآمد

4-    افزايش سرمايه گذاري

5-    افزايش سطح رفاه زندگي مردم

6-  ايجاد فرصتهاي تجاري جديد براي صنايع و بنگاه هاي بازرگاني ( ناشي از رفع تبعيضات و تحصيل امتيازات تجاري حاصل از مذاكرات بين دولتها )

7-    افزايش فرصتهاي جديد شغلي ( كار آفريني نسل جوان در درازمدت )

8-    افزايش قابل ملاحظه امنيت دسترسي به بازارهاي صادراتي ناشي از تثبيت تعرفه ها

9-  افزايش تضمين بازارها و ثبات دسترسي به آنها ناشي از بكارگيري قواعد متحدالشكل در تمامي كشورهاي عضو سازمان هاي جهاني

10- امكان ارائه خدمات و محصولات در سطح جهاني

11- جلوگيري از اتلاف وقت و كاهش ترددهاي بي مورد

12- كمك به منابع انرژي و محيط زيست

13- كاهش هزينه هاي سربار و ايجاد رقابت در سطح بين المللي

14- دسترسي سريع به اطلاعات

15- عدم حضور واسطه

16- كاهش هزينه هاي تبليغات كالا به ويژه در سطح بين المللي

17- ورود به بازارهاي فرا منطقه اي در جهت بازاريابي جهاني.

 

مشكلات تجارت الکترونیکی

با چنین رشد سریع اینترنت، تجارت الكترونيك کار مشكلي برای مدیریت و مشتريان شرکت ها شده است، كه در زير به برخي از اين مشكلات اشاره مي كنيم:

1-    تأثير ناشناخته آن بر روابط اجتماعي انسانها

2-    اينترنت يك شبكه بلاصاحب و بدون سياست گذاري خاصي است.

3-    تسلط زبان و فرهنگ انگليسي كه در دراز مدت زبان، فرهنگ و هويت كشورها به نفع اينترنت از بين مي رود.

4-    در اختيار قرار دادن فوري بخش عمده اي از تقاضاي داخلي به رقباي خارجي

5-    واگذاري بخش عمده اي از بازارهاي صادراتي به رقباي خارجي

6-     قرار گرفتن سهام كارخانجات داخلي در سيطره سرمايه مديريت  و سرمايه گذاران خارجي يا حداقل بهاي ممكن

7-    بلااستفاده ماندن بيش تر عوامل توليد

8-    كاهش ميزان توليد

9-    كاهش حجم فروش

10-  كاهش نيروي شاغل (افزايش نرخ بيكاري)

11-  كاهش سرمايه گذاري صنعتي

12-  كاهش توليد شركت هاي ورشكسته

13-  كاهش سهام صنعت در توليد ناخالص داخلي

14-  كاهش نيازهاي ارزي كشور براي تامين احتياجات جامعه جوان و رو به رشد كشور

15-  افزايش ميزان استقراض خارجي و بدهي هاي كشور

16- كاهش درآمدهاي مردم و سطح زندگي آنها كه در تباين با اهداف كلان سازمان جهاني تجارت است.

 

نيازها

1- يك سيستم بانكي روان و دقيق

2- قوانين گمركي، مالياتي و بانكداري الكترونيك

3- كد تجاري محصول

4- تهيه و تدوين نظام ملي اطلاعات و نظام حقوقي اطلاع رساني (كپي رايت)

5- امنيت اطلاعات

6- محرمانه بودن اطلاعات شخصي (Privacy)

7- تطبيق مقررات ملي با مقررات متحدالشكل بين المللي

8- توسعه تكنولوژي عام (Generic) مانند ميكرو الكترونيك، مهندسي نرم افزار

9- وجود يك بستر قانوني جهت اجراي تجارت الكترونيكي

10- همكاري دانشگاه ها، مراكز تحقيقاتي و سازمان هاي مختلف

11- پذيرش اسناد الكترونيكي توسط قوه قضاييه (بجاي اصل سند مالكيت)

12- تامين صدوروبكارگيري كارتهاي اعتباري ونظام انتقال الكترونيكي اسنادتوسط شبكه بانكي

13- تامين خطوط ارتباطي پر سرعت و مطمئن و ايجاد بستر مخابراتي به شكل بي سيم

14- معرفي مرجع نمونه گواهي امضاء ديجيتالي در كشور و تائيد احراز هويت خريدار و فروشنده توسط اين مرجع.

 

منافع حاصل از تجارت الکترونیکی

براساس بررسی های شرکت اینتل تجارت الکترونیکی شش فایده دارد و هدف نهایی آن، ایجاد فرصت رقابتی به کسانی است که فاقد این توان می باشد.این منافع عبارتند از:

 ۱- مدیریت بهتر اطلاعات                     2- ادغام بهتر عرضه کنند گان

3- مشارکت بهتر کانال های توزیع         4- هزینه پایین تر تبادلات

5- درک بهتر بازارها                           6- گسترش پوشش جغرافیایی. 

 

مبادله الکترونیکی داده ها

اگرچه استفاده از وسایل الکترونیک در تجارت , امری تازه نیست و زمانی طولانی است که از تلفن و تلگرام در مذاکرات و توافقات تجاری استفاده می شود و مدتی نیز از کاربرد دور نگار ( Telex ) و نمابر ( Fax) در این زمینه می گذرد, ولی اصطلاح تجارت الکترونیک " از زمانی معمول شده است که سامانه های رایانه ای در مبادلات پیام ها وارد شدند و مبادله الکترونیکی داده ها EDI رایج گردید. در  EDIحجم زیاد داده ها به صورت متن, گرافیک و حتی صدا, با سرعت و هزینه کم از یک سامانه رایانه ای دریک نقطه زمین به نقطه دیگر انتقال پیدا می کند و بدین ترتیب بستر مناسبی را برای مبادله پیامها , تصاویر و اسناد در تجارت داخلی و بین المللی مهیا می سازد .

 

تأثیر تجارت الکترونیکی بر روی رفتار استفاده کنندگان

تجارت الکترونیکی محیط های طبعاً واقعی هستند.خیلی از مشتریان اصلی امکان دارد با این واقعیت ناراحت بشوند.وقتی که یک مشتری به فروشگاه فیزیکی می رود می تواند و به کالای مورد نیاز دست بزند و آن را لمس بکند و با یک شخص در مورد اطلاعات آن مشورت بکند. با این حال آنها نمی توانند مانند فروشگاههای واقعی عمل بکنند. این مشکل در محیط تجارت الکترونیکی بطور ضعیفی تعیین شده است. و محیط تجارت الکترونیکی این لذت فروشگاه های فیزیکی را ندارد.این فقدان امکان دارد بر تصمیم و رضایت مصرف کننده تأثیر بگذارد. و قصد خرید را کاهش دهد. در یک محیط الکترونیکی بطور ضعیف امکان دارد انگیزه مشتری را از بین ببرد و تکنولوژی تجارت الکترونیکی را به عنوان یک حالت معامله منظم بپذیرد.

 

تأثیر اینترنت بر بازاریابی

هر اندازه که دسترسی مشتریان به اینترنت بیشتر باشد، نقش مهمتری را برای شرکتها ایفا می کند.از طریق اینترنت یک شرکت می تواند فعالیتهای زیر را انجام دهد:

1- پس از حضور شرکت در اینترنت شرکت می تواند از آن به عنوان ابزاری برای تبلیغات استفاده کند و به این وجهه ای برای شرکت و همچنین کالاها  و خدماتش بوبجود آورد. وجهه و اعتبار شرکت سرمایه ارزشی است که کسی نمی تواند از آن کپی برداری کند، اما براحتی این تصویر ذهنی مثبت را می توان از دست داد.

2- شرکت می تواند اطلاعاتی را راجع به محصولات و خدماتش، قیمت آنها، محل دسترسی، نحوه سفارش دادن، برای مشتری فراهم نماید و همچنین امکان اتصال به سایر سایتهای مفید را برایش ایجاد کند.هر چقدر اطلاعات موجود در سایت مفیدتر و جذاب تر باشد مشتری زمان بیشتری را بر روی سایت می گذارند و شرکت شانس بیشتری برای تجارت با وی را پیدا می کند.

3- شرکت می تواند از طریق اینترنت با مشتری ارتباط پیدا کند و با وی تعامل داشته باشد. دریافت سوالات مشتریان، پاسخگویی به شکایات آنها و گرفتن بازخورد در مورد نحوة استفاده محصول و انجام تحقیقات بازار از طریق متقاعد کردن مشتری به پر کردن پرسشنامه هائیکه در وب طراحی شده است، این امکان را به شرکت می دهد که اطلاعات بازار خود را همیشه به هنگام نگه دارد.

4- ارائه خدمات پس از فروش فعالیت دیگری است که شرکت می تواند ازطریق اینترنت انجام دهد.

5- فروش به مشتری مهمترین جنبه اینترنت برای شرکت می باشد و زمانی این مسأله اتفاق می افتد که معامله بر روی اینترنت انجام شده باشد و شرکت پرداختی مشتری را دریافت کرده باشد.

 

سطوح تجارت الکترونیکی

تجارت الکترونیک را می توان به سطوح مختلفی تقسیم بندی کرد. هریک از ابعاد سه گانه اصلی تجارت,یعنی محصول یا خدمات مورد مبادله,فرایند فروش و تحول خدمات پس از فروش می توانند از حالت فيزيكي و کاملاً ملموس تا حالت الکترونیکی و نرم افزاری ( یا اصطلاحاً مجازی ) تغییر نمایند.در حالتی که در تجارت سنتی هر سه عامل ,فیزیکی و کاملاً قابل لمس هستند, در تجارت کاملاً الکترونیکی ( بالاترین سطح تجارت الکترونیک) هر سه عامل حالت الکترونیکی دارند. ترکیبات گوناگون از حالتهای فیزیکی و الکترونیکی سطوح مختلف تجارت الکترونیکی را شکل می دهند.لذا تجارت الكترونيك مي‏تواند در تمام يا بخشي از مراحل چرخه تجاري¹ بكار گرفته شود . چرخه تجاري از موارد يافتن كالاها و خدمات متناسب با نيازها و يافتن راههاي مبادله مورد توافق (جستجو و مذاكره ) ، سفارش ، حمل و پرداخت بها ( اجراي توافق وپرداخت ) ، فعاليتهاي پس از فروش مثل گارانتي و خدمات پس از فروش تشكيل شده است.

 

انواع تجارت الکترونیکی

1- شرکت با شرکت یا B2B

B2B اشاره دارد به فروش کالا و خدمات توسط یک سازمان به سازمان دیگر.در سالهای 1999و 2000, دورنما برای  B2Bتجارت الکترونیکی خیلی خوشبو بود. برای مثال, در ژوان2000 , ارتباطات مشتری برای بیشتر از 6 تریلیون دلار در B2B  پیش بینی شد. که نشان می دهد 42% از جمع هزینه های B2B ایلات آمریکا صرف غیر خدمت شده است.همین طور پیشگوئی های برای تجارت الکترونیکی B2B بوجود آمد. که بعداً به مرور این روش بهترین روش تجارت الکترونیکی شد.بخش B2B چرا آهنگش را تغییر داد؟ به یک دلیل, شرکتها استراتژیهای B2B موفق را کشف کردند که میتواند سخت و پیچیده باشد.

 

2- شرکت با مصرف کننده یا B2C

B2C عبارت است از فروش کالا و خدمات به مصرف کنندگان توسط سازمان ها. بعنوان مثال سایت آمازون در امریکا ( www.Amazon.com ) یک فروشگاه الکترونیکی کتاب است, که کتابهای زیادی را می فروشد.که در هند نیز تعداد زیادی وجود دارد,یکی از آنها fabmart.com است که ابتدا سی دی های موسیقی را می فروخت که در حال حاضر کتاب و موارد دیگری را نیز می فروشد.

 

3-مصرف کننده با مصرف کننده یا C2C  

C2C عبارت است از فروش محصولات بین افراد. یکی از مزیت های اصلی تجارت الکترونیکی ارتباط بین مشتری با مشتری است . تجارت الکترونیک بر روی اینترنت قادر می کند که دو شخص در مکانهای دور از هم به طریق وب با هن خرید و فروش بکنند.

 ۴- شرکت با دولت یا B2G

B2G این مدل تعاملات تجاری مابین بخش خصوصی و سازمان های دولتی از قبیل مبادلات مالی و اطلاعاتی را پوشش می دهد.

 

5- سازمان با کارکنان یا B2E

این مدل تجارت الکترونیکی معادل با تمامی مبادلات وتعاملات مابین یک شرکت وکارمندانش می باشد .

 

6- تجارت شخص با شخص یا P2P

P2P ارتباطی است که بین دوشخص بصورت الکترونیکی درواقع شاخه ای ازتجارت C2Cمی باشد

 

7- مصرف کننده با شرکت یا C2B

در این مدل مصرف کننده ها ایجادکننده تجارت با سازمانها هستند.

 

تأثیر گذاری تجارت الکترونیک بر سطوح مختلف تجارت

تأثیر گذاری تجارت الکترونیک در تمام سطوح تجارت قابل لمس و بررسی است از جمله:

1- رقابت        2- خدمات و سرویس دهی        3- بازاریابی        4- توزیع       5- فروش

 

جایگاه تجارت الکترونیک در جهان

تغییرات تازه در IT بسوی نتیجه مهم اقتصادی منتج شده است. است تجارت الکترونیک یک نتیجه عینی از IT است مانند مزیت تجارت جهانی,حذف زمان و حدود فاصله, کاهش قیمت منبع برای خریدار,افزایش در نرخ خرید,دستیابی آسان به کاهش مهم اطلاعات در مورد هزینه معامله و کاهش مدت معامله.بر طبق گزارش کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد در 2005, ارزش معاملات تجارت الکترونیک جهانی نزدیک به  7/6 تریلیون دلار در پایان 2004 برآورد شده است,که در خوش بینانه ترین حالت به طرف بالا به 8/12 تریلیون دلار در 2006 خواهد رسید.

میزان رشد در کشورهای متفاوت شبیه بهم نیست. آمریکای شمالی در تجارت الکترونیکی اول است.بر طبق گزارش فوستر در 2005 ارزش معاملات آمریکای شمالی بالغ بر 5/3 تریلیون بود.

منطقه آسیا با 6/1 تریلیون و اروپای غربی با 5/1 تریلیون به ترتیب دوم و سوم در منطقه هستند. و آمریکای لاتین با 8/81 بیلیون و مناطق دیگر با 6/65 بیلیون دلار در چهارم و پنجم در منطقه ایستاده اند.حجم معاملات تجارت الکترونیکی به وسیله مناطق در 2004 در جدول پایین خلاصه شده است.

جدول: حجم معاملات تجارت الکترونیکی در مناطق دنیا ( به بیلیون دلار )

Source: Forrester (2005)

اساس استراتژیهای تجارت الکترونیک در کشورهای پیشتاز پشتیبانی از بخش خصوصی, گسترش اینترنت, سرمایه گذاری کوچک و متوسط است و کاهش نقش دولت می باشد. بوسیله رقابت در محیط و در تمامی مناطق از قبیل IT , این کشورها در افزایش کیفیت تکنولوژی و کاهش قیمت کمک کرده اند. سرمایه گذاری های بزرگ در آگاهی, زیربنای فنی و قانونی و منابع انسانی با توجه خاص به تحقیق و توسعه برای ترویج تجارت الکترونیکی در این کشورها نقش کلیدی داشته اند. کارهای جاری تجارت شامل تجارت الکترونیکی بیشتر از خانواده آن می باشد. به این دلیل بیشتر از 95 درصد معاملات تجارت الکترونیکی مربوط به B2B است. برای اینکه اعتبار و اعتماد مشتریانشان را بدست بیاورند,این کشورها قوانین مفیدی راتصویب کرده اند.

 

جایگاه تجارت الکترونیک در ایران

در ايران استفاده عمومي از اينترنت بيشتر در دانشگاه ها و به منظور انجام امور تحقيقاتي است و مراكز ايجاد شده در شهرها نيز در سطح  محدودي فعاليت مي نمايند و كاربران  بيشتر  به  منظور الكترونيكي وتلفن از راه دور ، از اينترنت استفاده مي كنند . بعلاوه بسياري از قوانين وبسترهاي لازم براي تجارت الكترونيك در كشور هنوز فراهم نگاشته است. بنايراين نيم توان انتظار داشت كه تجارت الكترونيك به سرعت در جامعه گسترش يابد.

قانون تجارت الکترونیک ایران در سال 2002 توسط هیئت وزیران در یک لایحه با موارد زیر به تصویب رسید.

1- فراهم کردن زیربنای اصلی و میدانهای قانونی و اجرایی برای استفاده از تجارت الکترونیک ملزوم کردند.

2- توسعه آموزش و کاربرد تجارت الکترونیک.

3- برای پشتیبانی کردن پیشرفت بخش های خصوصی و ممانعت از انحصار و بوجود آوردن رقابت.

4- برداشتن تمامی مرزهای تجاری تجارت الکترونیک.

5- گسترش اینترنت برای تجارت الکترونیکی در کشور و گرفتی تصمیماتی برای سالم بودن محتوای آن.

بر اساس این قانون، وزارت بازرگانی و سایر وزارتخانه ها مانند وزارت امور اقتصاد و دارائی، علوم و  تحقیقات و تکنولوژی و وزارت امور خارجه،صنایع و معدن، ارتباطات تکنولوژی اطلاعات، سازمان مدیریت و برنامه ریزی،بانک مرکزی، انجمن های انفورماتیک، انجمن های بخش آزاد و سازمان رادیووتلویزیون همه برای کارها ویژه و مسئولیت شان مشروط آن می باشند.

 

محدودیتهای گسترش تجارت الکترونیکی در ایران

با اینکه استفاده از اینترنت پیش شرط توسعه تجارت الکترونیکی می باشد و رشد بالای دسترسی عمومی مردم به اینترنت موجب توسعه تجارت و کسب و کار الکترونیکی می شود, اما رشد تعداد کاربران اینترنت لزوماً نشانه سرعت  توسعه تجارت الکترونیکی نیست. برخی از تنگناها و محدودیتهای موجود در گسترش تجارت الکترونیکی ایران عبارتند از:

1- پایین بودن خدمات کاربردی مخابرات          2- نبودن زیر ساخت های حقوقی مناسب

2- نبودن نهادهای پشتیبان                          4- نامناسب بودن ارتباطات

5- ناکافی بودن امکانات پست                        6- پایین بودن آگاهی عمومی

7- عدم عضویت در WTO .

 

نتیجه گیری

براى گسترش و پذيرش تجارت الكترونيك لازم است كه پيش نيازهاى اين تكنولوژى از جمله زيرساختار مخابراتى،مسايل قانونى و ايمنى پيام رسانى مهيا شود.انقلاب تجارت الكترونيك درحال اثرگذارى بر روى روش هاست . تجارت الكترونيك به تمام فروشندگان اين فرصت را مى دهدكه در بازار جهانى و با عرضه كالاهاى خود به بيش از 32 ميليون خريدار با كمترين هزينه رقابت كنند. اينترنت به سرعت در حال رشد است و تاجران كوچك امروز اين فرصت را در اختيار دارند كه همگام با آن رشد كرده و به غول هاى تجارى فردا مبدل شوند.

هر تغيير و تحول در جامعه، نيازمند تحول و دگرگونى در ساختار و قوانين و آداب و سنن است تا بسترى مناسب براى پذيرش اين تغيير فراهم شود. تجارت الكترونيك نيز تحولى است در عرصه تجارت و اطلاعات كه به موجب آن، شيوه خريد و فروش وانتقال اطلاعات و كالاها توسط موسسات دگرگون شده است. براى گسترش و پذيرش تجارت الكترونيك لازم است كه پيش نيازهاى رشد اين تكنولوژى مهيا شود، ازجمله اين پيش نيازها، مى توان به زيرساختار مخابراتى، مسايل قانونى و ایمنی پیام رسانی و نیز مبادله الکترونیکی داده ها اشاره کرد.

 

منابع فارسی

1. نيكبخش تهراني، محمد حسن، مهدي آذر صابري، " آشنائي با تجارت الكترونيك و زير ساختهاي آن" چاپ اول، انستيتو ايز ايران ، 1380، ص: 30 ،31 ،32

2. صادقی نشاط، امیر، مجله کانون وکلای دادگستری مرکز- شماره 170- سال 1379- ص1

3. اسماعیل پور، حسن،" مبانی مدیریت بازاریابی" چاپ اول,نگاه دانش،1384- ص 352,353,354، 361، 362

4. خوشویی، مجموعه مقالات انجمن علمی دانشگاه شیخ بهایی، بهار 1385. ص 3، 4، 5، 8.

5. مانیان، امیر، " تجارت الکترونیکی؛ مطالعات نظری و کاربردی" ، چاپ اول، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1384 – ص ص 53،54

 

منابع انگلیسی

 

1- Choong Y. Lee. Article: "A New Marketing Strategy for E-Commerce". , Pittsburg State University Edition June 2003. p 301

 2- Movahedi. Masoud, Article: "The National Report on E-Commerce in Iran" Ministry of Commerce Edition 2005.pp3, 4

 3- Jap.Sandy D & Mohr. Jakki J. Article: "LEVERAGING INTERNET TECHNOLOGIES IN B2B RELATIONSHIPS". Forthcoming at California Management Review in summer 2002. PP 3, 4

4- Humphrey. John & Mansell. Robin & Paré. Daniel & Schmitz. Hubert, Article; "The Reality of E-commerce with Developing Countries" Design: LSE Design Unit. March2004, p1 .March 2003

 5- V Raja Raman, Article: "Electronic Commerce", Prentice Hall of India Resonance: October 2000.pp1 4, 17

 6-Greenstein .Marilyn," Electronic Commerce:security,Risk Management and Control", Tata McGraw-Hill Edition 2000. P2

 7- Jungjoo. Jahng & Hemant .Jain & K. Ramamurthy. Article:" The Impact of Electronic Commerce Environment on User Behavior". Conference Proceedings,Long Beach,CA from August 11 to 13,2000.P 42

تجارت الکترونیک انجام کلیه فعالیتهای تجاری با استفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری , بویژه اینترنت است. تجارت الکترونیک , نوعی ,تجارت بدون کاغذ است.

 به وسیله تجارت الکترونیک تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم برای حمل و نقل کالاها, با زحمت کمتر و مبادلات بانکی با شتاب بیشتر انجام خواهد شد. شرکتها برای ارتباط با یکدیگر, محدودیتهای فعلی را نخواهند داشت و ارتباط آنها با یکدیگر ساده تر و سریع تر صورت می پذیرد. ارتباط فروشندگان با مشتریان نیز می تواند به صورت یک به یک با هر مشتری باشد.

به عبارت دیگر, تجارت الکترونیک نامی عمومی برای گستره ای از نرم افزارها و سیستم هاست که  خدماتی مانند جستجوی اطلاعات, مدیریت تبادلات, بررسی وضعیت اعتبار, اعطای اعتبار, پرداخت به صورت روی خط,گزارش گیری و مدیریت حسابها را در اینترنت به عهده می گیرند. این سیستمها زیر بنای اساسی فعالیتهای مبتنی بر اینترنت را فراهم می آورند.

پس می توان این چنین تعریف کرد که تجارت الکترونیک یعنی : استفاده از وسایل پخش الکترونیکی ( ارتباطات دور ) در تجارت برای خرید و فروش محصولات و انتقال آنها  بصورت فیزیکی و دیجیتالی از محلی به محل دیگر.

 

مزایای تجارت الکترونیکی

تجارت الکترونیکی برای بسیاری از سازمان ها که این ابزارهای اعمال را برای استفاده انتخاب می کنند مزایای زیادی دارد كه در زير برخي از اين مزايا را بطور خلاصه بيان مي كنيم:

1-    افزايش رشد تجارت

2-    افزايش فروش

3-    افزايش درآمد

4-    افزايش سرمايه گذاري

5-    افزايش سطح رفاه زندگي مردم

6-  ايجاد فرصتهاي تجاري جديد براي صنايع و بنگاه هاي بازرگاني ( ناشي از رفع تبعيضات و تحصيل امتيازات تجاري حاصل از مذاكرات بين دولتها )

7-    افزايش فرصتهاي جديد شغلي ( كار آفريني نسل جوان در درازمدت )

8-    افزايش قابل ملاحظه امنيت دسترسي به بازارهاي صادراتي ناشي از تثبيت تعرفه ها

9-  افزايش تضمين بازارها و ثبات دسترسي به آنها ناشي از بكارگيري قواعد متحدالشكل در تمامي كشورهاي عضو سازمان هاي جهاني

10- امكان ارائه خدمات و محصولات در سطح جهاني

11- جلوگيري از اتلاف وقت و كاهش ترددهاي بي مورد

12- كمك به منابع انرژي و محيط زيست

13- كاهش هزينه هاي سربار و ايجاد رقابت در سطح بين المللي

14- دسترسي سريع به اطلاعات

15- عدم حضور واسطه

16- كاهش هزينه هاي تبليغات كالا به ويژه در سطح بين المللي

17- ورود به بازارهاي فرا منطقه اي در جهت بازاريابي جهاني